23 Nisan 2007 Pazartesi

Hayvanlarda sayi yetenegi de var

>Insanlari hayvanlardan ayiran temel ozelliklerden biri oldugu ileri surulen ‘matematik yetenegi’ teorisi de coktu. Cunku, hayvanlarda da dogustan sayi yetenegi oldugu gorusu giderek yayginlik kazandi. Gri papagan Alex’in yetenekleri uzerinde yillardir calismalar yapan Irene Pepperberg diyor ki: ‘Ne zaman insanlar hayvanlar icin X seyi yapamiyor deseler; yanit aslinda ‘evet’ yapabiliyorlar oluyor; hatta X+1’i yapabildikleri ortaya cikiyor’. Matematikle basa cikma yeteneginin, tipki dil yetenegi gibi bizi ‘hayvanlar’dan ayiran ozelliklerin basinda geldigi kabul edilir. Ama hayvanlar her defasinda bizim yanlis oldugumuzu ortaya cikariyor. Afrika turu gri papagan Alex’in yetenekleri uzerinde yillardir calismalar yapan Irene Pepperberg, ‘Ne zaman insanlar hayvanlar icin X seyi yapamiyor deseler; yanit aslinda ‘evet’ yapabiliyorlar oluyor; hatta X+1’i yapabildikleri ortaya cikiyor’ diyor. Sayi sayan kuslara, toplama yapabilen sempanzelere ve hatta ‘2’ ile ‘3’un arasindaki farki anlayabilen salamanderlere bakinca, dogustan gelen sayi yetisinin dogadaki en yaygin bilissel yeteneklerden biri oldugu akla geliyor. Bircok arastirma hayvanlarin ve insanlarin sayilarla benzer yontemlerle basa ciktigini gosteriyor. Farkli turler uzerindeki arastirmalarin sonuclari geldikce, arastirmacilar beynin sayilarla nasil ilgilendigini anlamaya yaklastiklarini dusunuyor. Matematik yeteneginde dogada genel gecerli ogelerin bulunmasi daha iyi ogretme stratejileri saglayabilir. Sayilari degerlendirme yetisiyle ilgili ipuclari elde etmek sizofreni ve otizm gibi rahatsizliklarla da cozum olabilir.

0 yorum: