Doganin Butun Gizleri Henuz Bilinmiyor

> Doganin Butun Gizleri Henuz Bilinmiyor Dogada h�l� arastirilmamis gizler var. Bilim adamlari bu yuzden durmadan yeni bocek veya orumcek turleri kesfediyorlar. Ama bazen hic kimsenin gormedigi daha buyuk tuhaf canlilar da bulunuyor. Bir tahmine gore dunyada 30 milyon hayvan turu yasamakta. Bunlardan bircogu uzun sure gizli kalmistir. Aslinda bu pek de sasirtici degildir. Cunku kiyida kosede gizli kalmis hayvanlar genelde omurgasizlardir. Yani bocekler, kurtcuklar ve orumcekler gibi hem kucuk olan hem de "gizli dunyalarinda" yasayan hayvanlardir. Ustelik bu hayvanlar kendi siniflari icinde birbirlerine benzerler. Buyuk hayvanlar daha dikkat cekici olduklari ve saklanamadiklari icin genelde daha iyi bilinirler. Bu yuzden buyuk bir hayvan turunun kesfedilmesi daha onemlidir bilim insanlari icin. Ozellikle de yeni kesfedilen hayvan bilinenlerden cok farkli bir gorunumdeyse, cok buyuk bir ilgi uyandirir. Bilim adamlari gectigimiz yuzyilda son doga cennetlerini iyice arastirarak, bugun artik bize pek de olaganustu gorunmeyen yeni turler buldular. Oysa ayni kesifler yuz yil once buyuk sansasyonlar yaratabilirdi. Ne zebra ne zurafa 20.yy’in baslarinda Afrika’nin ilkel ormanlarinda Okapi, dag gorili ve cuce suaygiri bulunmustu. Kongo’da yasayan Okapi (Okapia johnstoni) arkasindaki ve bacaklarindaki cizgiler nedeniyle ilk once zebraya benzetilmisti ama daha sonra zurafayla akraba oldugu anlasildi. Bonobo maymunlarinin sempanze degil basli basina bir maymun turu oldugunu bilim 1929 yilinda ogrendi. Tum bu hayvanlari televizyondan, kitaplardan belki de hayvanat bahcesinden taniyorsunuzdur. Ancak bazilari henuz birkac yil once bulundu. Mesela dunyanin tek zehirli kusu olan Pitohui. Bilim adamlari 1992 yilinda, bu kusun dusmanlarindan, tipki Kolombiya’da yasayan oklu kurbagalar gibi ayni zehirle korundugunu buldular. Fakat doga gizini sadece karada degil, denizde de korumaya devam ediyor. Arastirmacilar ozel denizalti araclariyla git gide daha derine iniyorlar. Bu su alti gezileri sirasinda yedi gagali balina turu, dev agizli kopekbaligi (Megachasma pelagios) ve cok sayida Antarktik baligi buluntu. Bundan daha birkac ay once ise govdesi tuylu bir yengec turu kesfedilmisti. Mavi balik Gecen yuzyilda doga bilimi alaninda en buyuk sansasyon yaratan yeni hayvan turu "mavi balik" (Coelacanthimorpha) idi. Kara omurgalilarin atasi (yani insanlarin da) olan bu balik bundan 350 milyon yil once Devon doneminde bile dunya denizlerinde yasiyordu. Bilim insanlari bu hayvanin, dinozorlarla birlikte tebesir doneminin sonunda yaklasik olarak 70 milyon yil once tamamen tukendigini saniyorlardi. Ama bu tahmin dogru cikmadi. 1983 yilinda Guney Afrika sahillerine avlanan balikcilarin agina takilan mavi balik, bilim dunyasini hayretler icine dusurdu. Ve iki yil kadar once yine en az bunun kadar ilginc iki canli daha bulundu. Soyu tukendigi dusunulen mor kurbaga ve 11 milyon yil once dunya sahnesinden silindigi tahmin edilen bir kemirgen turu ! Bu tur canlilara arastirmacilar "yasayan fosiller" diyorlar. Bu konuyu da onumuzdeki hafta isleyecegiz.