>Doga
Imparator penguenler neden yavru hirsizligi yapiyor?
Yavrusu olen Imparator penguenlerin, baska yavrulari kacirarak evlat edinmelerinin nedeni cozuldu: Bu doneminde penguende prolaktik hormonunun yuksek olmasi!
Bir cocugun olumu aileler icin cok buyuk bir uzuntu yaratir. Yavrularini kaybeden penguenler icin de ayni sey soz konusu. Penguenler bu durumda ilginc bir tepki gostererek birkac saatligine diger bir penguenin yavrusunu kaciriyorlar. Bilim adamlari bu davranistan neyin sorumlu oldugunu buldular.
Fransiz bilim adamlari yavrularini yitiren penguenlerde prolaktin hormonunun yuksek oldugunu soyluyorlar. Hormon seviyesi yapay olarak dusuruldugunde bu davranis da yok oluyor deniyor The Journal of Experimantal Biology dergisinde.
Imparator penguenlerde gorulen yavru kacirma olaylari ne kaciranlar ne de yavrular acisindan yarar saglamamasina ragmen bu davranisin nicin bu kadar yaygin oldugu bilinmiyordu. Prolaktin hormonu ve kacirma olaylari arasinda bir iliskinin bulundugunu dusunen arastirmacilar, yavrularini kaybeden penguenleri yakalayarak kanlarindaki prolaktin yogunlugunu olcmusler.
Yakalanan penguenlerin yarisinda prolaktin seviyesi Bromocriptin ile etkisiz hale getirildikten sonra hayvanlar yeniden serbest birakilmis. Gerci prolaktin seviyesi dusuk olan penguenlerde de yavru kacirma olaylari devam etmekte ama kacirma olasiligi 4,5 oraninda azaliyor diyor bilim adamlari.
Penguenlerde uzun sure ayni seviyede kalan prolaktin seviyesi olasilikla uzun ayriliklardan sonra yetiskin penguenlerin yeniden yavrularina donmelerini saglamakta. Bu ozellik ve penguenlerdeki ortak kulucka aliskanligi ve belli bir yasam yerinin bulunmamasi gibi faktorler penguenlerde yavru kacirma davranisini aciklamakta diyor bilim adamlari.
Yasli agaclar kurak mevsim seviyor
Yagmur ormanlarindaki yasli agaclar, Amerikali bilim insanlarinin son arastirmalarina gore diger bolgelerdeki agaclarin aksine kurak donemlerde buyuyorlar. Bu durum yasli agaclarin derinlere inen kokleriyle yil boyu yeterli su aldiklari icin kurak donemdeki gunes isinlari agaclara farkli etkimesiyle ilgili. Bu beklenmedik etkiyi bes yillik uydu fotografi arsivini inceleyerek bulan arastirmacilar, bu yuzden yagmur ormanlarinin kesilmesi sirasinda yasli agaclara dikkat edilmesini oneriyorlar.
Arizona Universitesi’nden Alfredo Huete ile calisan ekip, Amazon ormanlarinin ozellikle Temmuz ve Kasim arasindaki kurak donemde yeserdigini soyluyor. Ekip uydu goruntulerinde bes yil icinde farkli mevsimlerde ve bolgelerde yeseren bitki ortusunu incelemis. Beklenildigi gibi cayirliklar ve yeni ekilen agaclar bu donemde kuruyorlar.
Oysa eski ormanlar yagisli mevsimlere gore daha cok yesermekte. Bilim adamlarinin konuyla ilgili arastirma yazilari Geophysical Research Letters dergisinde yayimlandi.
Sempanzelerde tinsellik ve savas
Maymun arastirmacisi Jane Goodall’e gore sempanzeler tinselligi hissedebiliyorlar ve sinirli da olsa savasmaya egimliler. Goodall, Gordon Business Enstitusu’nde yaptigi konusmada, sempanzelerin siddete egimli oldugunu hatta basit savaslar bile yaptiklarini anlatti. Bununla birlikte hayvanlar bilincli olarak iskence yapmak veya cinayet islemek gibi davranislarda bulunmuyorlar. Arastirmaci bircok acidan etkileyici bir selale onunde dans eden sempanzeleri gozlemledigini ve hayvanlarin, insanlari dine goturen tinsel duygulara sahip oldugu hissine kapildigini soyluyor. Sempanzelerini artik yilda sadece iki kez goren 72 yasindaki Goodall’e gore insansi maymunlar tehdit altinda. 1960 yilinda yaklasik 2 milyon olan sempanze nufusu o tarihten bu yana 200.000’e dusmus. Son olarak guney Afrika’nin Nelspruit bolgesinde kurulan koruma bolgesinde 45 sempanze yasayacak. |
0 yorum:
Yorum Gönder