26 Nisan 2007 Perşembe

Kuresel isinma ormanlari yakacak

>

Kuresel isinma ormanlari yakacak
ABD’li bilim insanlari kuresel isinmanin orman yanginlarini tetikledigini vurguluyor. Son yillarda yaz sicakliklarinin yukselmesi, orman yanginlarinin da sayisini artiriyor.

WASHINGTON - ABD’de son yillarda artisa gecen orman yanginlarini ele alan cevre uzmanlari, kuresel isinmanin rolunun altini ciziyor. ABD’deki orman yanginlarinin 1970’lerden bu yana seyrini arastiran uzmanlar, 1980’lerde ani bir artis, 1990’larla birlikte de bu artisin ‘normallestigini’ farketti. Uzmanlar, kuresel isinmanin yaz sicagini artirarak, orman yangini sezonunu uzattigini vurguluyor.

Arastirmayi yuruten Scripps Institution of Oceanography uzmani Dan Cayan, “Orman yangini sezonunun uzamasi, potansiyel yangin sayisini artiriyor. Sezonun uzamasi ise kuresel isinmanin direkt bir sonucudur” diye konustu. Cayan, yangin sezonunun insan eliyle Dunya’nin isinmasiyla uzadigini tahmin ediyor.

SON 20 YILDA ANI ARTIS VAR
Bilim insanlari, fosil bazli yakitlardan atmosfere salinan karbon diyoksidin 20’inci yuzyil icinde ortalama sicakliklari artirdigini vurguluyor. Arastirmacilar ABD Ormanlar ve Ulusal Parklar Idaresi’nin 4 kilometre kare ve daha fazlasini etkileyen bin 166 adet orman yanginin mercek altina aldi. Arastirmada 1987 yilindan itibaren orman yanginlarinda ani bir artis gozlemlendi. Ayrica orman yangisi sezonu olarak nitelenen en sicak donemin 78 gun genisledigi ortaya cikti.

SICAK YAZ, ORMAN YANGINI DEMEK
Uzmanlar degisimin ilkbahar ve sonbahar sicakliklarindaki artisla iliskili oldugunu, sicak gecen yillarda soguk yillada nazaran daha cok orman yangini ciktigini belirtiyor. Bilim insanlari yaz aylarinin sicak gecip gecmeyecegini ilkbaharda karlarin ne zaman erimeye basladigindan cikariyor. Buna gore, karlar erken erirse sicak bir yaz geliyor.

KURESEL ISINMANIN DIREKT ETKILERI
Bagimsiz uzmanlar, orman yanginlarindanki artisin kuresel isinmayla iliskilendirilmesini onemli bir arastirma olarak niteliyor. Bilim insanlari kuresel isinmanin getirilerinin sanildigi gibi 100 yil sonra degil, bugun bile hissedilebilir olduguna vurgu yapiyor.

Kaynak: Science dergisi

0 yorum: