Iklim Degisimi Neler Getirecek?

> Iklim Degisimi Neler Getirecek? Her gun dunyamizin gitgide isindigiyla ilgili yeni haberler okuyoruz. Ozellikle de atmosferdeki karbondioksit yogunlugunun artisi yuzunden, iklim onemli bir degisim gecirmekte. Dunya iklimi, bugune kadar hic olmadigi kadar hizli bir sekilde degisiyor. Doga bu degisime ayak uyduramiyor, hayvanlar ve bitki dunyasi zarar goruyor. Hastalik tehlikesi artiyor. Iklim degisiminden zengin endustri ulkeleri sorumlu, ama bu olumsuz etki yoksul ulkelere daha fazla zarar vermekte. Peki iklim degisimi dunyamizda neleri degistiriyor? Buzullar eriyor Buzullar iklimin termometresi gibidirler. Eski ve yeni buz tabakalarinin kutlelerine, yapilarina ve gunumuzdeki erime sureclerine bakilarak iklim degisimi gayet iyi bir sekilde izlenebilmekte. Uluslararasi Iklim Degisimi Paneli (IPCC) tarafindan 2030 yili itibariyle Alplerde yasanacak degisimler su sekilde aciklandi: Kar yagis siniri ortalama olarak 200-300m dusecek Avusturya’da bulunan 97 buzuldan 92’isi kuculecek; bu erime sureci 19.yy’in ortalarinda baslamis 1850’den bu yana buzul alanlari yari yariya kuculmus IPCC’ye gore kuzey yarimkuredeki donmus topraklarin ve buzullarin yarisi eriyip yok olacak. Dunyadaki icme suyunun ucte ikisi buzullardan elde edilmekte. Mesela Himalaya masifinin guneyindeki insanlar icme sularini tamamen buzullardan karsiliyorlar. Bu bolgede dunya nufusunun ucte biri yasadigina gore buzullarin erimesi buyuk bir felaketi de beraberinde getirecektir. Dunya genelinde sadece Yeni Zelanda ve Iskandinavya’da buzullarda olumlu gelismeler yasaniyor. Klimanjaro, And daglari ve Himalaya tehdit altinda olan bolgeler. Hayvan turleri azaliyor Ingiltere’de gerceklestirilen kapsamli bir arastirma, ulkede ozellikle bocek ve kus turlerinde onemli bir degisimin yasandigini ortaya koydu. Son 20 yil icinde kelebeklerin %70’i ve kuslarin yarisi yok olmus. Iklim degisimi kutup ayilarini bile etkilemeye basladi. Kuzey kutbundaki buzlar yirmi sene oncesine gore iki hafta daha once kirilmaya basladigi icin, kutup ayilarinin yasam kosullari cok zorlasti. Kutup ayilarindaki yavrulama orani 1980 yilindan bu yana %10 oraninda azalmis. Iklim degisimi bitki ortusunu de degistirdiginden hayvanlarin yasam alanlari kisitlanmakta. Bazi gocmen kuslar bu yuzden goc yollarini bile degistiriyorlar. Bitki dunyasindaki degisimler Daha az su agaclarin daha yavas buyumesine, kurak yazlar tohumlarin erken olgunlasmasina, artan hava sicakliklari ise ciceklerin erken acmasina yol acmakta. Bu gelisme ozellikle de Japonya’da cok iyi takip edilmekte. Kyoto’daki kiraz agaclarinin ciceklenmesi, 705 yilindan beri kaydedilmekte. Bu belgeye gore kiraz cicekleri 1950 yilina dek, yilin 102. ila 108.gununden sonra aciyormus. Oysa 1950 yilindan sonra 100. gunden once acmaya baslamislar. Buna benzer cok sayida gozlemler var ama hepsini dogrudan dogruya iklim degisimiyle iliskilendirmek mumkun olmuyor. Fakat ilkbaharin git gide daha erken baslamasi, iklim degisimiyle kesin iliskili gibi. Deniz seviyesi yukseliyor mu? Deniz seviyesiyle ilgili oncelemeler en fazla tartisilan konulardan biridir. Kutup basliklarindaki buzlarin erimesi yuzunden, git gide daha fazla tatli su karisiyor denizlere, bu da dunya genelindeki deniz seviyesinin yukselmesine neden oluyor. Bu gelismeden ozellikle de Sri Lanka ve Guney Denizi’ndeki atol adalari cok etkilenecek. IPCC’nin hesaplarina gore dunya genelindeki deniz seviyesi 2100 yilina dek 10 ila 90cm yukselecektir. Deniz seviyesi 20.yy’da da 10 ila 20cm kadar yukseldi. Deniz seviyesinin yukselisi yuzunden bazi adalar ve kiyi bolgeleri suya gomulecektir. Tabii bircok yerde sellerin yasanacagini da soyluyor bilim adamlari. Tahminlere gore 20 yilda bir tum dunyayi etkileyecek cok buyuk sel felaketleri yasanacak. Ama bu oncelemelere bakip dunyamizda kurakligin kalmayacagini dusunmeyin. Yazlar git gide daha kuraklasirken, kis aylarinda seller artacak.