Mumyanin Gizemi

>Peru'da ortaya cikarilan 1600 yillik dovmeli mumya, Moche halkinin savasci kralicesi olabilir mi? Mocheler olulerini mumyalamiyordu. Cesetlerin cogu dogal etkenlerle curuyor; geriye, yok olan yasamlarin kaniti olarak yalnizca kemikler kaliyordu. Ancak az sayidaki ornekte, doga ve ritueller bir araya geldi ve olunun bir mumya gibi bozulmadan kalmasini sagladi. Gectigimiz yil kalintilari Peru’nun kuzey kiyisinda, El Brujo (Buyucu) adi verilen toren alaninda ortaya cikarilan dovmeli kadinin kaderi de buydu. Inkalardan bin yil once hukum surmus olan halki, gunumuzde kaliteli canak comlekleri ve ustalik urunu madeni esyalariyla bilinen gelismis bir kultur yaratmisti... Yakin bir donemde yapilan otopsi, dovmeli kadinin en az bir dogum yaptigini ve yirmili yaslarinin sonlarina dogru yasamini yitirdigini ortaya koydu; ancak olum nedenine dair bir bulguya rastlanmadi. Zamansiz olumu, onu ebedi uykusuna, kanli kurban etme rituellerine sahne olan bir tapinagin tepesinde, taci ve takilarini kusanmis bir halde yatiran halkini sok etmis olmali. Vucudu, zincifreyle -kanin yasam gucuyle iliskilendirilen kirmizi bir mineral– sivandi, pamuklu bezlerle sarildi ve kerpicten kalin katmanlara gomuldu. Ardindan, Mochelerin cole yayilan topraklarindaki kuru iklim bedenini kuruttu. Benzer durumda bir baska Moche kadina daha rastlanmadi. Arkeolog R�gulo Franco, "On arastirmamiza dayanarak, bir hukumdar oldugunu dusunuyoruz" diyor. Eger oyleyse bu veri , bugune dek hukumdarlarinin erkek olduguna inanilan Mocheler konusunda bir devrim yaratabilir. Bunlari Biliyor muydunuz? Dovmeli mumya, yani basinda bulunan kurban edilmis kadin iskeletinin boynundaki ip uzerinde yapilan test sonucunda, yaklasik IS 450'ye tarihleniyor. Mezarin bulundugu teras bicimli mozoleyi paylasan diger uc mezardan sadece birinde bir kurbani var; onun boynundaki ip uzerinde yapilan radyokarbon tarihleme testine gore ise mezar yaklasik olarak IS 250-350'ye tarihleniyor. Bu durumda diger uc mezardan en az biri, dovmeli mumyaninkinden daha eski olmali. Terastaki geri kalan iki mezar, radyokarbon tarihleme yontemiyle testten gecirilmeye elverisli herhangi bir malzeme barindirmadiklari icin, ne zaman kazildiklari bilinmiyor.