Dunyanin Manyetik Alanindaki Zayiflama Hesaplandi (12.06.2006)

> Dunyanin Manyetik Alanindaki Zayiflama Hesaplandi Gecmisteki gemi gunluklerinin yardimiyla, manyetik alanda son bes yuz yil icinde meydana gelen zayiflama hesaplandi. Dunyanin manyetik alani yaklasik olarak 150 yildan bu yana onemli olcude zayiflamakta. Oysa bu tarihten onceki yuzyillardaki zayiflama daha sabit diyor Leeds Universitesi’nden David Gubbins. Halihazirdaki zayiflama yuzyilda %5 olarak hesaplanmis ve bu fenomen henuz yeni. Ancak bu zayiflama ayni hizda devam edecek olursa, dunyanin manyetik alani bir ila iki bin yil sonra en azindan gecici bir sure icin yok olacak. Pusula Cin’de iki bin yildir bilinmesine ragmen, bilim adamlari dunyanin manyetik alanini 1837’ten beri kesin bir bicimde olcebiliyorlar. Alman fizikci ve matematikci Carl F.Gauss o tarihlerde bir manyetometre ile ilk kez dunyayi gunes ruzgarlarinin yuklu parcaciklarindan koruyan manyetik kuvveti olcmustu. Dunyanin manyetik alani dunyanin dis cekirdegindeki sivi demirin etkisiyle olusmakta. Yine olusabilir Hareket, dunyanin devrinden etkilendigi icin de bilim adamlari jeodinamodan soz ederler. Dunyanin icindeki demir akimlarindaki degisimler, dunyamizin gecmisinde asagi yukari 250.000 yilda bir manyetik alanda kutup degisimine neden olmustu. Manyetik alanin kisa bir sure icin yok oldugu bu tur bir kutup degisiminin yine olusabilecegini, bilim adamlari 19.yy’da manyetik alanin onemli olcude zayiflamis olmasina dayanarak tahmin ediyorlar. Ancak son arastirmadan anlasildigi uzere bu gelisme henuz o tarihlerde baslamisti. Elde edilen verilere gore 1590 ve 1840 arasindaki tarihlerdeki zayiflama cok daha dusuktu. Manyetik alandaki zayiflama 1840’tan sonra hizlanmis. Bununla birlikte halihazirdaki zayiflamanin gercektende kutup degisimine neden olup olmayacagi kesin olarak bilinmemekte.