22 Nisan 2007 Pazar

Denizlerde Hircin Dalgalar

>Okyanus boyunca boy alip, kiyiya varincaya kadar olaganustu kati matematik kurallarina uyuyorlar. Ama bilim, dalgalarin tum sirlarini henuz aciga cikarmis degil. Dalgalar, kiyiya ulasincaya kadar birkac saat icinde binlerce kilometre yol alabiliyorlar. Dalga hizini olcmek icin, ayni dalganin arka arkaya olusturdugu iki dalga yuksekligi arasindaki sure hesaplaniyor. Bugune kadar saptanan en suratki dalganin hizi, saatte 144 kilometreydi. en yuksek dalga 25 metreye kadar cikabiliyor. Bir dalganin yuksekligi ile genisligi arasindaki oran 1 ile 7 arasinda degisiyor.



Ilk 1800'lerde arastirildi
Bilimin, dalgalari, yapilarini ve hareketlerini incelemeye baslamasi cok eski bir tarihe uzanmiyor. Dalgalar konusunda ilk bilimsel teori, 1802 yilinda Ingiliz bilim adami F. Gerstener tarafindan ortaya atildi.Son yillarda uydulardan gelen arastirmalar, Atlantik Okyanusu'ndaki dalgalarin yuksekliginin surekli arttigini gosteriyor. 1990'li yillardaki dalgalarin ortalama yuksekligi 1960'li yillarin dalgalarinin ortalama yuksekliginden yaklasik yuzde elli daha fazla. Bilim insanlari, bu olayi Atlantik okyanusun'ndaki asiri firtinalara bagliyorlar.

Serbest dalga
Ruzgar esmese de, kendi kendine hareket eden dalgalara "serbest dalga" adi veriliyor.Bunlar, ruzgardan etkilenen ve terminolojide "canli" diye nitelendirilen dalgalara oranla, cok daha duzenli ve dengeli oluyor. Ruzgarsiz gunlerde kiyiya dalganin kendisi degil, su tabakasinin ustunde kalan kopuklu bolum vuruyor...Bu ust tabaka surekli sekilde dikey bir hareketlilik icinde bulunuyor ruzgar olmasa da...

Ve kiyiya vurus
Dalgalar, kiyiya yaklastikca, kiyi tabaninin yapisina paralel olarak bicim degistiriyorlar. Uzunluklari yukseklige donusurken uzunlugu metrelerle olculen kivrimlar ortaya cikiyor. Kiyiya vuran dalgalar, nereden yola cikarlarsa ciksinlar, birbirine paralel kivrimlar olusturmaya basliyorlar. "Dalga kirilmasi" adi verilen bu olay, kiyi tabani tipinim dalgalari frenleme etkisiyle dogru orantili.Ruzgarin etkisinden bagimsiz olusan bir "serbest dalga" kiyiya yaklasirken, hareket yonunun tersi istikamette esen bir ruzgarla karsilasiyor. Dalganin kendisi yukseklik kazanip kivrim olusturuyor, ama ust tabakadaki kopuk aksi yone hareket ediyor.




GALATASARAY

,,,Kulah...legolog67...galatasaray,,,



.....::::::Bir tesekkuru cok gormezsiniz sanirim::::::.....


.....::::::terazi size kalmis maksat bilgi vermek::::::....

0 yorum: