Alp'lerde Erimeye Basladi

> Avrupa'nin en onemli siradaglari Alpler, iklim degisikligi nedeniyle buzullarinin dortte ucunu kaybedebilir. Bu tespit merkezi Zurih'te bulunan Dunya Buzul Izleme Servisi'nin (World Glacier Monitoring Service - WGMS) yeni arastirmasinin sonucu. Bilim adamlari bu sonucu, bilgisayarda modellemesini yaptiklari Alp buzullari uzerine sicaklik tahminlerine ve yagis degisikliklerine bagliyor. Avrupa'nin en onemli icme suyu kaynaklarindan biri ve kitada turizm, sulama ve sudan elde edilen enerjinin en onemli anahtari olan Alpler'de erime baslangici daha once de belirlenmisti. Buzul tabakasi kuculuyor WGMS, Avrupa Yerbilimleri Birligi'nin yillik toplantisinda, 1850'lerde Alpler'de yaklasik 4 bin 474 kilometrekare buzul oldugunu aciklamisti.1986'dan beri surdurulen arastirmaya gore, buzullarla kapli alan 1970'lerde 2 bin 903 kilometrekareye, 2000 yilinda ise 2 bin 272 kilometrekareye kadar cekildi. Erime giderek artiyor WGMS delegesi Michael Zemp, "1850'lerden 1970'e her 10 yilda yaklasik yuzde 2.9'luk bir azalma var. 1970'lerden 2000'lere olan surede dusus orani ise yuzde 8.2. En buyuk kayip 1985'te yasandi" diyor.Sicakliklar yukseldikce, buzullarin bulundugu minimum rakim da yukarilara tirmaniyor. Yagis degisiklikleri bazan erimeyi hafifletiyor: Kisin daha cok kar yagisi buzullarin daha cok buz biriktirmesini sagliyor. Yazlar isinacak WGMS, Alpler'deki sicaklik ve yagis degisikliklerinin buzullarin irtifasinda ne anlama gelecegini gorebilmek icin bir bilgisayar modeli gelistirdi.Isvicreli bir bilim grubu olan OCCC'ye gore, yuzyilin sonuna kadar yazlar 3 santigrat derece isinacak ve bu yuzden Alpler'e dusen yagis miktarinda da yuzde 10 azalma gorulecek. Buzul rakimi 340 metre yukselecek "Yazlarin isinmasi buzullar icin cok kotu" diyor Dr. Zemp ve ekliyor: "Neyse ki yillik yagis ortalamasi yukseliyor ve bu biraz olsun buzullarin lehine."3 santigrat derecelik isinma buzullarin bulundugu yukseklik seviyesini 340 metre yukseltecek, bu da Alpler'deki buzul alanlarin yuzde 75 oraninda kaybedilmesi anlamina geliyor. Isinma dursa bile erime surecek Her ne kadar agustos ayinda yapilmis olsa da, gelecekte Alpler'in ikliminin nasil olacagi hakkinda sadece bir projeksiyon bulunuyor. Yazlar daha sicak ve kislar daha yagisli gecebilir.Dr. Zemp hala endiseli: "Sadece 1 santigrat derecelik isinma yuzde 40 kayba neden olabilir. Iklim su anki seviyesinde tutulsa bile, buzullar son 20 yilda yasanan kotu donemlerden dolayi erimeye devam edecek." Etekler de tehlikede Erime, Alpler'in eteklerinde yasayan insanlar icin de onemli bir haber. Cunku buzullar, icme suyu rezervi gorevi goruyor, kar depoluyor ve suyu, icme ve tarim icin gerekli oldugu yaz aylarinda serbest birakiyor. Buzullar olmasa, karlarin erimeye basladigi bahar aylarinda, depolanan su sel seklinde asagilara akabilir ve su taskinlari eteklerde kurulan yerlesim bolgelerini yok edebilir.