20 Nisan 2007 Cuma

Sovyetlerin cokusu Neyi Etkiledi

>Sovyetler Birligi'nin cokusu, beraberinde, boz ayi populasyonlarinin da cokusunu getirdi. Gunumuzde Kamcatka Yarimadasi'nin devleri uzerindeki en buyuk tehdit, bu yabanil topraklarda surdurulen yasadisi avcilik.




Yamactan asagiya hantal hantal inen ayinin kafasi, metronom gibi bir o yana bir bu yana sallaniyor. Uzun kis uykusundan uyanmasindan bir iki hafta sonra h�l� mahmur; gununu, Rusya'nin Kamcatka Yarimadasi'ndaki Gayzerler Vadisi'nde baharin gelisiyle boy gosteren ilk gur ve saglikli otlarla karnini doyurarak geciriyor. Gozlerini acik tutmak icin buyuk bir mucadele vererek, tepecigin ustune sendeleye sendeleye tirmaniyor ve oraciga cokuyor. Kocaman kafasini on pencelerine dayiyor, hemen ardindan derin bir uykuya teslim oluyor. Uzun ve yorucu bir kis sona ermis durumda, her sey yolunda gorunuyor.

Pek de oyle degil. Yeni mevsim, Avrasya'nin en buyuk ayi turu olan Kamcatka boz ayilari icin tehlikelerle birlikte geldi. Benim burada buyudugum zamanlarda, yani Sovyet doneminde 1200 kilometrelik yarimadaya ulasim, ordu tarafindan kisitlanmisti. Ustelik yaban hayati yonetimine buyuk miktarlarda odenek ayriliyordu. O gunlerde sayilari 20.000'e ulasan boz ayilar bu yabanil dogada ozgurce dolasiyordu. Sovyetler Birligi'nin dagilmasinin ardindan bolgede uluslararasi av turizmi, petrol aramalari, dogalgaz kullanimi ve altin madenciligi giderek yayildi; balikcilik ve kacak avcilik aldi yurudu. Bolgedeki ayi populasyonu yaklasik 12.500'e kadar dustu.

Gunumuzde, benim de biyolog olarak gorev yaptigim Yaban Hayati Koruma Dernegi gibi uluslararasi orgutler, Rusya'da gorev yapan yaban hayat yoneticilerine destek oluyor. Ancak, Moskova'nin zenginliginden cok uzaklarda, h�l� bunalimdaki yerel ekonomisiyle Rusya'nin bu bakir bolgesinde ayilarin gelecegi, farkli cikarlara sahip insanlara bagli olarak, kapanin elinde kalacaga benziyor. Ayilar, av rehberleri icin gelir kapisi. Uzmanlar icin Rusya’nin yaban hayatinin kilit parcalarindan. Kacak avcilar icin, som baligi avinda (ve cok k�rli havyar isinde) buyuk bir rakip. Bu devasa hayvanlarin soylarinin surmesi ya da tukenmesi, buyuk olcude bu kiran kirana mucadelede kimin galip gelecegine bagli.

0 yorum: