Yer Teleskoplarinin 40 Yili Kaldi Nedeni...

>Bilim insanlari yer teleskoplarinin hava kirliliginden dolayi 40 yil sonra yeryuzunden gozlem yapamaz duruma gelecegini ongoruyor. Cambridge Astronomi Enstitusu bilim insanlarindan Dr. Gilmore, yer teleskoplarinin kuresel isinma nedeniyle kullanilamaz hale gelecegini savunuyor. Dr. Gilmore’a gore bu sureci etkileyen iki faktor var; hava kirliligi ve ucaklarin biraktigi duman. Bu iki faktorun yarattigi kirliligin atmosferi 40 yila kadar butunuyle kaplayacagini tahmin eden Dr. Gilmore, durumu soyle ifade ediyor: “Secim bizim, ya ucaktan ya da astronomiden vazgececegiz, yoksa 40 yil gibi yakin bir surede yerden uzayi goremeyecegiz”. AMATOR TELESKOPLAR GOREMEYECEK Denizlerdeki buharlasmayi artiran kuresel isinmayla, atmosferde biriken su buhari da teleskoplarin bakisini bulandiriyor. Bilimsel teleskoplarin bulundugu noktalarda ucaklarin ucus rotalarinin degistirilmesi dusunulebilir, ancak bu yontem de amator gozlemcilerin sorununu cozmeyecek. Atmosferdeki degisimle optik ve kizilotesi teleskoplar rafa kalkacak, buna astronomi meraklilarinin evlerinde kullandigi amator teleskoplar da dahil. Sadece radyo teleskoplari calismaya devam edecek. UCAKLARIN DUMANI YOK OLMUYOR Ucaklarin arkalarinda biraktigi duman normal sartlarda ufak bir olumsuzluk sayimasina karsin, bazi hava kosullarinda yayilarak gokyuzunu kapliyor ve bir bulut gibi gorusu kapiyor. Ucak dumanlari havada buz partikulleri oldugunda olusuyor, havanin kuru olmasi halinde duman gozukmuyor. Ucaklarin biraktigi duman, gokyuzunde iki gun kadar kalabiliyor, troposfer tabakasindaki hava akimlari bu duman partikullerini baska bolgelere de tasiyabiliyor. Dr. Gilmore, Kanarya Adalari, Havai, Guney Amerika gibi halen bilimsel teleskoplarin bulundugu yerlerin, ayni zamanda gelecekte hava trafiginin artacagi tatil bolgeleri oldugunun altini ciziyor. Uydu fotograflarinda ucaklarin biraktigi dumanin etkisi gozlemlenebiliyor. AVRUPA’NIN DEV TELESKOBU Soz konusu arastirma, Avrupa universitelerinin ortak yuruttugu Extremely Large Telescope (ELT) projesi kapsaminda yapildi. ELT Dunya’ya benzer gezegenleri ve evrendeki sonuk nesneleri inceleyecek. Capi 30 ila 60 metre buyuklugunde tasarlanan ELT’nin yeryuzundeki en berrak gokyuzune sahip Antarktika’ya kurulmasi ongoruluyor.