24 Nisan 2007 Salı

Yaris Atlarinda Anahtar Ortalama Olmak

>Bilim atlari arastiriyor. Efsanevi Ingiliz yaris ati Eclipse uzerine calisan bilim adamlari, yaris atlarinin ortaya cikisinin sirrini cozdu. 18`inci yuzyil yaris ati Eclipse, doneminde efsane olarak nitelendiriliyordu ve yuzde 80 safkandi. Ama modern yaris atlarinin babasi olarak gorulen Eclipse`in bacaklari tam olarak ortalama bir atin bacaklariydi. Bu tespitin sahibi, Eclipse`in bacaklarindan birini yeniden insa ederek onu neyin birinci yaptigini arastiran Ingiltere`deki Kraliyet Veternier Okulu (RVC) arastirmacilari. Eclipse`in vucut sekli ve hareketleri, ona en iyi kosuyu saglayacak sekilde normal seviyede. RVC`den Dr. Alan Wilson, "bir yaris atinin ortalama olmasi iyidir" diyor: "Eclipse`in kemikleri, tam da bir yaris atinin olmasi gerektigi gibi." Tutulmayla geldi Eclipse, tam Ay tutulmasinin oldugu 1764 yilinda dogdu. Damizlik olarak emekliye ayirilmadan once ustuste 18 yaris kazandi. Genc yasta emekli oldu cunku kimse atini Eclipse`in karsisina cikarmak istemiyordu. Modern yaris atlarinin babasi sayilan Eclipse oldukten sonra uzerinde arastirmalar yapilmasi icin cesedi tesrih edildi ve iskeleti uzunca bir sure Newmarket`taki Ulusal Yaris Atlari Muzesi`nde sergilendi. Modern atlarla karsilastirma Dr. Wilson ve ogrencisi Renate Weller da Eclipse`in sirrini cozebilmek icin iskeletini kullandi. Eldeki resimleri de kullanan ikili, atin bacaklarindan birini yeniden yaratti ve gunumuz yaris atlariyla karsilastirdi. Daha sonra iskeletini analiz ederek atin hareketlerini modelleyebilecekleri bir bilgisayar programi gelistirdiler. Ve bacak morfolojisine ve sekline baktiklarinda Eclipse`in mukemmel bir sekilde ortalama oldugu sonucuna vardilar. Katkili yemler ise yaramiyor Arastirma sonunda elde edilen farkli bir bulgu ise tum vitaminli ve katkili besleme yontemlerine ragmen aradan gecen yuzlerce yilda sampiyon yaris atlarinin recetesinin degismedigiydi. Dr. Wilson, insanlarin yaris atlarinin goruntusu konusunda insanlarin algilayislarinin yillarla nasil degistiginin gorulmesi icin bir iskeletin bilgi deposu olarak kullanilmasinin buyuleyici oldugunu soyluyor. "Eski donemde yapilan atlarin resimlerine bakarsaniz gunumuz yaris atlarina benzemediklerini gorursunuz. Fakat burada degisen sey atlar degil bizim onlara bakis acimiz." Dr. Wilson`a gore eski resimler dogru bir degerlendirme olmayabilir, cunku genellikle at sahipleri etkilemek icin yapiliyorlardi ve atlar abartiliyordu. Ciger ve ruh gerekiyor Peki kemik yapisi ortalamaysa Eclipse`i bir sampiyon yapan sey neydi? Buyuk kalbi ve guclu cigerleri olabilir. Dr. Wilson, sampiyon atlarin ortak ozelligi olan `ruh` ve `kazanma istegi`ni de unutmamak gerektigini soyluyor. Daha ileri cevaplar, Eclipse`in DNA calismalari tamamlandiktan sonra ortaya cikabilir. Bilim adamlari ileride, genetik recetelerine bakabilmek icin hayvanlarin kemik, tirnak ve dislerinden DNA ornekleri alabilir. Ama at yarisi fanatikleri, o gun gelinceye kadar atlarin tartiya cikarilip agirliklarinin olculdugu eski yontemlere guvenebilirler. Arastirmanin ortaya cikardigi ilginc bir sonuc ise bazi bahiscilerin bir ata sadece bakarak sampiyon olup olamayacagini anlayabilmelerinin gercek oldugu.

0 yorum: