24 Nisan 2007 Salı

Topraga Rengini Karbon Veriyor

>Uzaydan bakildiginda Dunya mavi gozukuyor. Ancak yeryuzunden topragin gercek rengi kahverengi. Bilim insanlari topragin rengini nasil kazandigini arastirdi.


Yapilan arastirmalara gore, topraga rengini veren yesil yaprakli bitkilerin binlerce yilda olusturdugu karbon katmani. Bitkiler olup de buzulduklerinde yapraklari burusup yere dusuyor. Bu yapraklar, bitkinin yasam suresi boyunca biriktirdigi karbonu depolayan organlar.

Topraktaki milyonlarca mikroskopik canli, bu olu yapraklari ozel salgiladiklari bir enzimle parcaliyor. Bu sekilde mikroskopik canlilar karbonun topraga karismasina vesile oluyor. Karbonun da bir kismini yiyen mikroskopik canlilar, olunce yedikleri karbon da topraga karisiyor. Gerek mikroskopik canlilarin cikardigi, gerekse yapraklarin topraga gomulmesiyle karbon zamanla birikiyor.

KARBON KAHVERENGI YAPAR
Mikroskopik canlilardan geriye kalan maddeler binyillarca boyunca birikiyor. Karbon, Gunes isinlarindaki renkleri emerek karsiliginda kahverengini yansitiyor. Biriken karbon zengini bu tortu topraga kahverengilik veriyor.

Buna karsilik, coller sari, demir zengini topraklar kiremit kirmizi. Dunyanin her bolgesinde toprak ayni renkte degil. Bunun nedenini ise arastirmayi yapan University of California-Irvine ekologlarindan Dr. Steven Allison soyle yanitliyor: “Bir toprakta yeterince karbon biriktirmezse, farkli kendi minerallerine gore renklerde belirebilir.”

0 yorum: