Agaclarin Yaydigi Metan Sanildigindan Cok Daha Az

> Agaclarin Yaydigi Metan Sanildigindan Cok Daha Az Gezegenimizin akcigerleri olarak bilinen ormanlarin cevreye metan gazi puskurttukleri gorusuyle hic de bagdasmiyor. Oyle ki, arastirmacilarin bu yilin baslarinda canli bitkilerin cevreye buyuk miktarlarda metan yaydiklari haberini duyurmalari karsisinda sera gazi uzmanlari da dogal olarak saskina donduler. Elde edilen bulgular ulkelerin gaz salinim duzeylerini dusurmek yerine, karbon dioksit gazini emmesi icin agac dikmelerini ongoren Kyoto sozlesmesi kurallarinin yeniden gozden gecirilmesini gerektiriyor. Iklim degisimi ve ormanlarin gelistirilmesi gibi konulari arastiran Avustralya Ulusal Universitesi’nden Miko Kirschbaum,"Bu bulgular agac dikilmesiyle ilgili tum inanclarimizi yerle bir etti," diyor. Ne var ki, sonucta boylesine kesin bir yargiya varmak gerekmeyebilir. Cunku, biri Kirschbaum oteki Yeni Zelanda Toprak Bakim Arastirma Merkezi’nden Francis Kelliher tarafindan yapilan iki arastirma agaclarin gercekten de cevrelerine metan gazi yaydiklarini, ancak uretilen metan miktarinin sanildigi denli yogun olmadigini ortaya koyuyor. Her iki bilim adami da daha once yapilan arastirmadaki yanlisin laboratuvar degerlerinin kuresel uretim oranlarina uyarlanmasindan kaynaklandigina dikkat cekiyorlar. Max Planck Nukleer Fizik Enstitusu’nden Frank Keppler onderligindeki ilk arastirmada korpe ve yaprakli bitkilerin yaydigi metan gazi belirlendi. Keppler ekibi metan gazi uretiminin gunes isiginin etkisiyle uc-bes kat arttigina da tanik oldu. Bu yayilimlar bitkilerin kuresel gelisme ortalamalarina gore degerlendirildiginde, bitkilerin metan uretimi yilda 62 ile 236 milyon ton arasinda bir duzeye ulasmaktaydi. Bu da bitkileri daha onceden bilinen iki temel metan kaynagi olan gevis getiren hayvanlar ve batakliklardaki mikroplarla ozdes bir konuma oturtmaktaydi. Oysa, Kirschbaum ile Kelliher bu degerlendirmenin abartili oldugu gorusunde birlesiyorlar. Toplam bitkisel biyolojik kutlenin yaridan fazlasi kok ve odundan olusuyor. Odunun metabolizmasi cok daha hizli olan yapraklar denli metan uretmesi soz konusu olamayacagi gibi, kokler de isikla yuz yuze gelmiyorlar. Kuresel oranlari, toplam yaprak kutlesi ortalamalarina gore yeniden hesaplayan Kirschbaum ve arkadaslari, yillik metan gazi salinimi konusunda 36 milyon ton gibi cok daha ilimli bir degere ulastilar. Cayir ve ormanliklardaki metan gazi uretimi sera gazi butceleriyle karsilastirildiginda, agac dikmenin yararlari da acikca gozler onune serilmekteydi. Kirschbaum,"Metan yayiliminin verecegi zarar, agaclarin karbonu depolamalarindan saglanacak yararin yaninda solda sifir kalir," diyor.