28 Nisan 2007 Cumartesi

Kaplumbaga ve Timsahlar Tehlikede

>


“Kuresel isinma”, milyonlarca yildir yasamlarini surduren kaplumbaga ve timsahlarin neslini tehdit ediyor. Uludag Universitesi (UU) Veteriner Fakultesi Ogretim Uyesi Prof. Dr. Nilufer Aytug, “Sicaklik artisi gelecek kusaklardaki cinsiyet oranini bozarak belki de kaplumbagalarda sadece disilerden, timsahlarda ise erkeklerden olusan ve soylarini devam ettiremeyecek olan gruplarin ortaya cikmasina neden olacak” dedi.

UU Veteriner Fakultesi Ogretim Uyesi Prof. Dr. Nilufer Aytug, kaplumbagalarin gecmislerinin 200 milyon yil oncesine dayandigini soyledi. Dinozorlarin yok oldugu donemde bile belki korunakli anatomileri belki de dayanikli yapilari nedeniyle hayatta kalmayi basaran kaplumbagalarin, guclu yapilarina ragmen insan egemen dunyaya ayak uydurmakta zorlandiklarini ifade eden Prof. Dr. Aytug, “Uzun yillar habitatlarinin tahrip edebilmesi, cevresel kirlilik, hastalik gibi tehditlere ragmen yasamaya ve soylarini surdurmeye calisan kaplumbagalar, simdi de kuresel isinma tehdidi altinda” dedi. Prof. Dr. Aytug, canlilarin cogunda yavrularin cinsiyetinin kromozomlar tarafindan belirlendigini, kaplumbagalar gibi bazi canlilarda ise yavrunun erkek mi yoksa disi mi olacagini cevre kosullarinin tespit ettigine dikkat cekerek, sunlari kaydetti: “Cevresel etkenler icerisinde yavrularin cinsiyet orani, kulucka suresi, yuva yapma sureci, buyume, aktivite ve kis uykusu gibi fizyolojik ozellikleri en cok etkileyen faktor, ortam isisidir. Yavrularin cinsiyetinin kulucka suresindeki ortam isisiyla belirlendigi turlerde (kaplumbagalarda) genellikle dusuk isilarda (20-27 derece) erkek, 30 derecenin uzerindeki isilarda ise disi yavrular olusur, 28-31 derece arasinda ise hem erkek hem de disi olabilirler. Kertenkeleler ve timsahlardaysa yuksek isilarda yumurtadan cikan yavrular erkek, dusuk isilarda yumurtadan cikanlar ise disidir. Bu nedenle surungenler, ozellikle kaplumbaga ve timsahlar, kuresel isinmadan belki de en siddetle etkilenecek turler arasindadirlar. Sicaklik artisi gelecek kusaklardaki cinsiyet oranini bozarak belki de kaplumbagalarda sadece disilerden, timsahlarda ise erkeklerden olusan ve soylarini kesinlikle devam ettiremeyecek olan gruplarin ortaya cikmasina neden olacaktir.” Prof. Dr. Nilufer Aytug, ABD’de yapilan bir arastirmada, ortam isisinda meydana gelecek 1 derecelik artisin, yumurtadan cikan kaplumbagalarin hemen hemen hepsinin disi oldugunu ortaya koydugunu belirterek, timsah ve kaplumbaga gibi “Soguk kanli” hayvanlarin sindirimleri, buyume oranlari, aktiviteleri ve ureme oranlarinin da isi artisindan olumsuz etkilendigini vurguladi. Gol, nehir ve denizlerdeki su seviyesi degisimleri, bu hayvanlarin yuva alanlarini tahrip ettigini ifade eden Prof. Dr. Aytug, “Dinozorlardan bugune kadar yasamlarini surduren bu canlilar, kuresel isinma nedeniyle ne yazik ki belki de yok olacaklar” dedi.

Antartika Bile 15 Dereceyi Gordu!

>

Dünyada en sıcak gün 1922'de Libya'da yaşandı. Derceler daha daha önce de 1913'te Californi'a 57 olarak gösterdi. İşte dünyada ölçülen en yüksek sıcaklık değerleri...



Ölçümlere göre 1860-1900 yılları arasında, denizde ve karadaki küresel sıcaklık her ikisinde de 0,75°C yükseldi. 1979'dan beri kara sıcaklığı deniz sıcaklığının iki katı hızla yükseldi. Uydudan yapılan sıcaklık ölçümlerine göre alt troposferdeki sıcaklık 1979'dan beri 0.12 ile 0.22°C arasında yükselmiştir.


NASA'nın hesaplamalarına göre, güvenilir ölçümlerin yapılabildiği 1800'lerden beri 2005 yılı, 1998'i geçerek, en sıcak yıl olmuştur. Dünya Meteoroloji Organizasyonu ve BK İklim Araştırma Biriminin hesaplamalarına göre ise 2005, 1998 yılının ardından hala ikinci sıradadır.
Dünyada bazı noktalarda en yüksek sıcaklık değerleri ise şöyle ölçüldü:



Kaynak : Haber7.com

Dunyaya Bir Haller Oluyor

>Kuzey Amerika'da hava sicakliginin mevsim normallerinin uzerinde seyretmesi nedeniyle ABD'de agaclar cicek acarken, Kanada'daki bazi kayak merkezleri tarihinde ilk kez kapandi. Kuresel isinma mevsimleri cildirtti. Kuzey Amerika'da hava sicakligi normalin ustunde seyrediyor. Oyle ki New York ve baskent Washington civarinda visne agaclari cicek acarken, hava sicakliginin bugun 20 derecenin uzerine cikarak rekor kirmasi bekleniyor. Hava sicakliginin 28 gunden bu yana mevsim normallerinin uzerinde gittigi New York'ta, kis sporlari merkezi Catskills ve cevresindeki kayak merkezleri, yeterli kar ve musteri olmamasindan oturu kapanmak zorunda kaldi.

1300 kisi issiz kaldi

Hava tahmincileri, bolgede sicakliklarin ancak yarin biraz dusmesini beklerken, kis sporlari merkezleri ekonomik kayiplarinin cok fazla oldugu ve bu kisi kaybettikleri belirtiliyor. Anormal hava sicakliklarindan nasibini alan Kanada'nin Ontario bolgesinin en buyuk kayak merkezi Blue Mountain de 65 yillik tarihinde, ilk kez kapilarini musterilerine kapatmak zorunda kaldi. Dev kis sporlari merkezi, 1300 calisanini da isten cikarmak zorunda kaldi. Toronto kentinde 11 derece civarinda seyreden hava sicakligi nedeniyle bolgede, son 167 yilin en ilik ocak ayi yasaniyor.

Kuresel isinma sitmayi diriltti!

Kuresel isinma, Avrupa'da, sitma gibi uzun zaman once yok edildigi dusunulen tropikal hastaliklarin yeniden ortaya cikmasina neden oldu. Ingiliz Sunday Times gazetesinin haberinde, Italya'da yasanan son gelismelere yer verildi.


1970'ten beri gorulmeyen sitmaya, beyin iltihabina neden olan "Tickborne Encephalitis" ve ic organlarda enfeksiyona yol acan "Leishmaniasis" gibi Afrika'daki diger oldurucu tropikal hastaliklarla birlikte, ulkenin guneyinde yeniden rastlanmaya baslandigi kaydedildi.

Italya'daki hava sicakligi artisinin bircok sivrisinek ve bocek turunun Afrika'dan bolgeye gelmesine neden oldugunu belirten uzmanlar, tropikal hastaliklarin bu sekilde "ithal edildigini" vurguladi. Iliman iklim kusaginda yer alan ulkelerin en guneyinde bulunan Italya'nin, bozulan iklim dengelerinden en cok etkilenen ulke oldugu vurgulandi.


Kaynak: Milliyet